Forseti hefur ekki neitunarvald

eða svokallaðan ,,málskotsrétt" ef menn kjósa að nota það orðskrípi og merkingarleysu. það er alveg augljóst ef Skráarræksnið er lesið í heild, þ.e. greinarnar samtúlkaðar, sem verður auðvitað að gera - að þá hefur forseti ekkert þetta vald. það er Ráðherra sem hefur það vald. Umrætt skýrði þór Vilhjálmsson allt út á sínum tíma. Hann var dómari við EFTA dómstólinn, að eg tel.

,,Vegna þess sem segir í 13. gr. stjórnarskrárinnar fer ráðherra með það vald sem getið er í 26. gr. eins og með annað "vald" forsetans"

http://www.mbl.is/greinasafn/grein/798780/

þetta er rétt og segir sig alveg sjálft ef einhver nennir að lesa Skrána í heild.

það sýnir ruglstigið á þessu vesalings landi hérna að forseti hafi tekið sér völd sem ekki eru til í dalnum. Algjört djók og skrípaþjóðfélag. Með þessu áframhaldi og rugli fer forseti bara að leggja fram lagafrumvörp. Enda stendur það i Skránni! ,,25. gr. Forseti lýðveldisins getur látið leggja fyrir Alþingi frumvörp til laga og annarra samþykkta.".

„Þar sem er vilji er vegur“

Athugasemdir

[Ólafur Björn Ólafsson, 1.5.2012 kl. 21:38]

Greinin um synjunarvaldið er skýr og gild. samanber ef þú lest alla greinina; "26. gr. Ef Alþingi hefur samþykkt lagafrumvarp, skal það lagt fyrir forseta lýðveldisins til staðfestingar eigi síðar en tveim vikum eftir að það var samþykkt, og veitir staðfestingin því lagagildi. Nú synjar forseti lagafrumvarpi staðfestingar, og fær það þó engu að síður lagagildi, en leggja skal það þá svo fljótt sem kostur er undir atkvæði allra kosningarbærra manna í landinu til samþykktar eða synjunar með leynilegri atkvæðagreiðslu. Lögin falla úr gildi, ef samþykkis er synjað, en ella halda þau gildi sínu".

Hinsvegar tek ég undir 13.gr. að því marki að ef forseti getur einhverra hluta ekki skrifað undir þá sé ráðherra sem framkvæmir verkið samkvæmt 8.gr. stjórnarskrárinnar; "8. gr. Nú verður sæti forseta lýðveldisins laust eða hann getur ekki gegnt störfum um sinn vegna dvalar erlendis, sjúkleika eða af öðrum ástæðum, og skulu þá forsætisráðherra, forseti …¹⁾ Alþingis og forseti hæstaréttar fara með forsetavald. Forseti …¹⁾ Alþingis stýrir fundum þeirra. Ef ágreiningur er þeirra í milli, ræður meiri hluti".

Varðandi 25.gr. stjórnarskrárinnar er talað um að hann "láti" leggja fyrir Alþingi frumvarp; "25. gr. Forseti lýðveldisins getur látið leggja fyrir Alþingi frumvörp til laga og annarra samþykkta".Það er enginn að segja að hann leggi frumvarpið fram sjálfur enda er 23.gr. Stjórnarskrárinnar ágætlega brúkleg þar; "13. gr. Forsetinn lætur ráðherra framkvæma vald sitt". Enda ekkert því til fyrirstöðu að Forseti afhendi fullbúið frumvarp í hendur ráðherra sem svo ber það upp á Alþingi.

En svona til að bæta aðeins smá athugasemd frá sjálfum mér til viðauka...

Ég tel reyndar að það þurfi að skerpa betur á stjórnarskránni svo að hinn almenni borgari skilji hana betur. Lögfræðingar og aðrir blíantsnagarar hafa þá áráttu að túlka lögin eftir sínu höfði, gerði það sjálfur hér að ofan.

Minn skilningur er sá að ekki þarf að gera nýja stjórnarskrá, frekar að skerpa á þessari og svo væri lágmark að ríkisstjórnir, núverandi sérstaklega fari eftir henni.

Með kveðju

Kaldi

 

[Ómar Bjarki Kristjánsson, 1.5.2012 kl. 22:22]

Nei. þetta er rétt hjá þór og rangt hjá eim sem halda öðru fram. Það er bráðnauðsynlegt að samtúlka greinar Skrárinnar. Vegna þess hve Skráin er losaraleg og mótsagnarkennd ef hver grein er lesins sjálfstætt. Það er Ráðherrann sem fer með neitunarvaldið samkv. 26. grein. Auðvitað vissi þór þetta alveg enda hafði hann verið dómari við EFTA.

[Ólafur Björn Ólafsson, 1.5.2012 kl. 23:21]

26 greinin segir að það sé Forseti sem fari með neitunarvaldið, ekki er minst á ráðherra í þeirri grein.

Ef þú ætlar að draga saman ályktun um hvernig túlka beri stjórnarskrána niður í að horfa þurfi á heildina þá er í mínum huga það sama og ef þú tekur hegningarlögin og dregur þau saman í eina setningu. Bófinn er frjáls...

Því miður er málið ekki svona einfalt og Þór er að segja, hann kemur með sitt álit en það er ekki réttara en álit annarra mikilsmetinna manna. Okkar er að finna út meðalvegin, það eru nefnilega þrjár hliðar á öllum málum.

Það sem þú ert á sama máli og Þór, getum talað um það sem eina hlið. Svo kem ég með aðra útskýringu/túlkun.

Nú þurfum við bara að setjast niður og komast að því hver þriðja hliðin er en, það er rétta hliðin... :)

Með kveðju

Kaldi

[Ómar Bjarki Kristjánsson, 1.5.2012 kl. 23:54]

Jú. það er nefnilega málið! Að þetta er svona einfalt og þór sagði í stuttu máli á sínum tima. það að túlka 26.greinina svona afmarkað og þröngt eins og tíska varð á seinni misserum - það er barasta tóm steypa! Túlkun þórs og útlagnin meikar fullkomleg sens. þá smellpassar alltsaman. það er Ráðherra sem fer með neitunarvaldið samkvæmt sjálfri Stjórnarskrá, grunnlögum, landsins.

[Andri (IP-tala skráð) 2.5.2012 kl. 12:40]

Ekki litist mér á það ef pólitískur ráðherra hefði neitunarvald.  Það myndi tryggja að forsætisráðherra kæmi í veg fyrir (eða seinkaði með miklum kostnaði) mörgum af þeim lögum sem stjórnarandstæðan væri hugsanlega að koma í gegnum þingið.

Þannig hefði forsætisráðherra allt of mikið vald.

Ég er ekki lögfræðingur en hef skoðað stjórnarskrána og umræddar greinar sem leikmaður.  Mér finnst það ekk rétt sem þú segir, Ómar, að ráðherra fari með þetta vald forseta.  Það væri hreinlega órökrétt og mjög skringilegt orðalag ef það væri rétt.  Þá væri mikið eðlilegra að það kæmi skýrt fram að það væri ráðherra sem hefði þetta vald. 

Fyrir utan það að ég veit ekki betur en að forseti hafi frá upphafi verið látinn skrifa undir öll lög, en ekki forsætisráðherra (veit svo sem ekki hvort ráðherrann kvitti líka), hvers vegna hefur það verið gert ef það hefur ekki verið í hans verkahring samkvæmt stjórnarskrá?

[Ómar Bjarki Kristjánsson, 2.5.2012 kl. 17:00]

Nei það er ekki órökrétt - miðað við íslensku hefðina. Frá því að Ísland fékk svokallaða Heimastjórn, fyrsta Ráherrann etc. - að þá var hefðin að Ráðherrar fóru með langmesta valdið. Skráin var eðlileg afleiðing af þessari hefð.

Hitt er annað, að sakir nákvæmni umræðunnar um 26. grein, að þá ber að taka fram að í einhverri milliþinganefnd sem henti upp drögum að Skráinni 1944 þar sem byggt var á eldri skrá og Konungur var þar sem forseti kom í staðinn - að þá er tekið fram að Forseti geti neitað að undirrita lög ,,án atbeina Ráðherra" eins og það er orðað að mig minnir. þarna skal hafa í huga að þeir sem létu þessa klausu frá sér ætluðu að hafa þann hátt á að Alþingi kysi Forseta. Síðar kom það til að hann ætti að vera þjóðkjörinn. Málið er einfaldlega að það var ekkert búið að hugsa þetta til enda og það er alveg óljóst hvort þingmenn þarna um 1944 hafi gert sér almennilega grein fyrir þessu. þegar af þeim sökum er ótækt að fara löngu seinna að túlka skrána þvert á hefð og eftir behag eða lýðskrumi þessa og þessa mínútuna. Ótækt.

[Ólafur Björn Ólafsson, 2.5.2012 kl. 19:45]

Ef málið er skoðað þá kemur í ljós að í fyrsta lagi þá kom stjórnarskráin frá dönskum kóngi.

Í öðru lagi þá var kóngurinn sem gat notað 26.greinina ekki ráðherra heimastjórnarinnar.

Heimastjórnin fór með völdin í umboði konungs enda ef við tökum forsetann út og setjum konung í staðinn þá væri þetta svona: 13. gr. Konungur lætur ráðherra framkvæma vald sitt".

Ekki flókið, eða hvað???

það er verið að tala um að maður þurfi að skoða málið í heild en ekki hluta. Nú setti ég það í sögulegt samhengi.

Hvernig svo sem á það er litið þá er líklega meirihluti fyrir því að 26.gr. Sé notuð á þennan hátt sem verið hefur. Ég vil hinsvegar bæta við greinina og setja þá fram að forseti geti í stað þess að senda lögin í þjóðaratkvæði þá geti hann vísað þeim til áframhaldandi þinglegrar meðferðar. Það sparar fjármuni enda kostar þjóðaratkvæðagreiðsla yfirþyrmandi fjárhæðir (250.000.000 +/-).

Stjórnarskráin er ekki miðuð við það sem "átti" að standa í henni, heldur það sem stendur í henni.

kaldi