Hin fræga mynd af meintum fótsporum yeta eða snjómannsins ógurlega.

Yeti komst nýlega í umræðuna, enn og aftur,    eftir að  David Attenborough sagði að hann teldi að snjómaðurinn gæti hugsanlega verið til.

Nú, umræðan um Yeta er náttúrulega sjálfstæð fræðigrein sem á sér langa sögu og mikla.

Ein þekktasta vísbendingin um mögulega tilvist einkennilegrar skepnu við Himalayafjöll er býsna fræg mynd sem tekin var 1951 af fjallagörpunum  Eric Shipton og Michael Ward.  Það var reyndar Shipton sem tók myndina sem er yfirleitt kölluð Shipton myndin af fótsporum yeta.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Á sínum tíma var öllum efasemdum um áræðanleika myndarinnar hafnað vegna þess hve virtir þeir Ward og Shipton voru.  

Ýmsar kenningar hafa komið fram um hefðbundinn uppruna þessa fótspors eða fótsporum og er þar helst að nefna Bjarnarspor eða e.t.v. aðra dýrategund,  sem sólbráð hafi líklega aflagað með þessum afleiðingum.  Því eins og íslendingar vita vel geta fótspor í snjó breyst við bráðnun. 

Eigi hafa allir orðið sáttir við þá skýringu og sumum þykir hún ófullnægjandi.   Einhverjir hafa bent á að myndir af slíkum fótsporum verði alltaf að teljast nánast merkingarlausar einar og sér vísindalega séð og því tilgangslaust að ræða um eða velta fyrir sér uppruna meintra fótspora.

En eins og áður er minnst á þá var öllum vangaveltum um fals hafnað á sínum tíma og nefnt afhverju.

Þegar tíminn leið hafa þó slíkar vangaveltur komið uppá yfirborðið og Shipton helst lent undir smásjána.  Ward er yfirleitt tekinn útfyrir sviga og bent á að Shipton hefði alveg getað sett leik á svið án vitundar Wards.

Því viðvíkjandi er bent á að Shipton tók aðra mynd af slóð sem margir trúa að séu líka eftir yeta og jafnvel fleiri en einn yeta:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

En þrátt fyrir þá almennu trú að þetta sé líka mynd af yeta sporum - þá sagði Ward (og einnig Shipton að ég tel) seinna að þetta væru alls ekkert spor eftir meintan yeta heldur væru þetta spor eftir fjallageitur og þeir hefðu alltaf vitað það.  

 Þarna sést líka strax að þessi spor eru ekki alveg í samræmi við víðfrægu myndina af fótspori yeta með haka við hliðina.

Ofannefnt hefur samt, á seinni tímum, orðið tilefni til grunsemda.  þ.e.a.s. að þessi ruglingur hafi verið með sporin í byrjun og að í raun sé ekki til mynd af slóð yetafótspora.

Kenningin um fals gengur þá útá að Shipton hafi sjálfur lagað til eitt eða tvö  fótspor eða  svo án vitundar Wards.  Þar er líka bent á, að á myndinni frægu með hakanum, þá sést í annað fótspor - og það virðist hafa önnur einkenni en aðalfótsporið og alls ekki eins greinileg mót sem líkjast tám o.s.frv.

Plús ofannefndar röksemdir um fals er dregið fram eða því haldið fram, að Shipton, þrátt fyrir virðinguna, vísindin og fjallagarpsmennskuna - hafi í raun verið dáldill grallaraspói ef hann vildi svo við hafa. 

Þá er nefnt að hann átti til að segja undarlegar og/eða ósannar sögur, jafnvel um fjallgöngufélaga sína.  Ennfremur að hann hafi haft sérkennilegan húmor og verið nokkuð óútreiknanlegur.

Maður sem þekkti til Shipton á þessum tíma var spurður eitt sinn hvort hann teldi að Shipton hefði verið trúandi til að laga til fótspor í þeim tilgangi að búa til óþekkt fótspor.  Þá sagði maðurinn eitthvað á þá leið:  Já, algjörlega.  Þetta hefði Shipton þótt fyndið.  Þetta hefði verið akkúrat hans húmor.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Eric Shipton.