Fjallkonan við Afréttarskarð. Sérkennilegasti fornleifafundur á Íslandi.

 Árið 2004 fannst,  fyrir algjöra tilviljun,  beinaleifar og skartgripir frá 10.öld í um 700 m. hæð á Vestdalsheiði rétt við Afréttarskarð.    Fljótlega fékk fundurinn nafnið Fjallkonan eða Landnámskonan.   Fundinn bar að á mjög tilviljunarkendan hátt.  Tveir menn voru á göngu og þá skall á niðdimm þoka.  Þeir voru þarna á afar fáförnum slóðum,  þó fyrr á tíð hafi verið alfaraleið yfir svokallað Afréttarskarð sem er þarna nálægt. 

Þá ráku þeir tærnar í eitthvað sem þeir töldu vera járnarusl.  En annar fundarmanna fór að skoða aðeins betur og áttaði sig á að um gæti verið að ræða eitthvað merkilegt.  Síðan var fundurinn tilkynntur til þar til bærra aðila.

Eftir rannsókn,  þá er  óvenjulegt að það finnist svo margir skartgripir á einum einstaklingi.  Um er að ræða einstakling um tvítugt.  Jafnframt er óvenjulegt að það finnist slík fornleif á svo afskekktum stað í svo mikilli hæð.

Sennilega gæti þarna verið um að ræða völvu enn hugsanlega gæti verið um að ræða höfðingjakonu.  En það er sérkennilegt að hún hafi verið ein á ferð og ekkert hafi verið grenslast fyrir um hana.  Ef um völvu hefur verið að ræða gæti skýringin legið í því.  Hún hefur dáið þarna einhverra hluta vegna og - enginn hafi viljað eða þorað hreyfa við legstað henar.  Ólíklegt er að höfðingjakona hafi verið ein á ferð á þessum tíma.

Á 10.öld var sennilega álíka hlýtt og nú á Íslandi og ekki verið snjór þarna.  Síðan eftir að kólanaði á 12.öld hefur verið snjór á þessu svæði mestallt árið, allavega á síðari öldum, og það tryggir góða varðveislu gripanna.  

Þegar fundarmenn gengu fram á Fjallkonuna, þá hefur það líklegast verið bara stuttu eftir að mögulegt var að finna hana vegna snjóa.   

Er dáldið merkilegt.  Það er eins og þeir hafi verið leiddir á staðinn.  Eintómar tilviljanir.

Um þetta var ágætisþáttur á RUV í kvöld: 

http://www.ruv.is/sarpurinn/fjallkonan/25062013-0