Um Landnámabók (bækur).

Á íslandi í eldgamla daga var skrifað um svokallað landnám og þau skrif oft nefnd Landnámabók og lengi vel var álitið að þau væru vísindaleg sagnfræðirit um landnám hinns eða þessa gæjans af erlendu bergi brotnu. það er alrangt. Staðreyndin er að í raun eru margar Landnámubækur eða skrif og oft er umtalsverður munur á milli skrifanna.

Í stuttu máli er líklegast, að upphaflega hafi verið um að ræða Jarðarbók. Þ.e.lista með nöfnum helstu Jarða á Íslandi. þetta hafi síðan undið uppá sig og menn farið að spinna við grunninn með því að búa til landnámsmenn og tengja þá við heldriættir í Noregi og víðar. Fyrstu bækurnar löngu glataðar og þessvegna erfitt að átta sig á þróuninni eða hver rótin og grunnurinn var.

Ofanskrifað varpar auðvitað efaljósi á sagnfræðigildi Landnámubóka eins og þær þekkjast í dag. það má alveg sjá ákv. þróun í Landnámubókum sem nú þekkjast eða brotum sem varðveitast. Td. má sjá að sum Landnámin hafa tilhneygingu til að stækka eftir því sem tíminn líður. það væri þá í samræmi við þróunina á ritunartíma þar sem fáir höfðingjar náðu sífellt stærra svæði undir sin yfirráð.

Samkvæmt þessu, voru Landnámaskrif á seinni stigum þá til þess að styrkja eða undirstrika rétt höfðingjaætta til lands.

Ennfremur eru nokkrir afarósennilegir punktar sem lengi hafa verið hafðir fyrir satt á Íslandi og byggt á Landnámu. Td. að menn hafi helgað sér land með eldi. þessi saga kemur fram í al-síðustu Landnámaskrifum, svokallaðri Hauksbók sem er skrifuð á 14.öld. þar er sagt að Noregskonungur hafi sett þær reglur til að hamla gegn stærð landnáma. þetta er auðvitað eins ósennileg og grunsamleg klausa eins og hugsast getur. En sagan er beisiklí góð og oft er haft fyrir satt sem skemtilegra reynist, eftir atvikum.