Vandamálin við beint lýðræði.

Maður hefur tekið eftir því á síðustu misserum, að sú stemming eða trú hefur myndast að svokallað beint lýðræði sé lausn allra mála og á stundum skilst manni að þjóðaratkvæðagreiðslur séu = eilíf hamingja og sæla hér á jörðu. Ennfremur má greina á stundum að fólk heldur að þetta sé eitthvað nýtt eða að íslendingar séu að finna upp einhverja snilli.

Mikill misskilningur í gangi. Beint lýðræði (e. direct democracy) eða þjóðaratkvæðagreiðslur (e. referendum eða plebiscite) er auðvitað alþekkt og hefur verið langa lengi sem eitt tilbrigði við lýðræði.

það er ennfremur vel þekkt og dokkjúmentaerað vandamálið við þetta tilbrigði lýðræðis. Og vegna vandkvæðanna við nefnt tilbrigði hafa flestir eða nánast allir valið fulltrúarlýðræði með ýmsum útfærslum og þar hefur verið vinsælt að fylgja samákvörðunarferli (e.codecision). þetta kemur, án efa, flatt upp á margan innbyggjarann. þar sem lýðræði í hans huga er aðallega og jafnvel fyrst og fremst að ,,meirihlutinn ráði".

Ok. en með vandamálin við svokallað beint lýðræði, þá hafa fræðimenn stundum útlagt þau þannig, í mjög stuttu máli, að í spurningum þar sem svara á Já eða Nei - þá er auðvelt að peppa upp stemmingu sem höfðar aðallega til tilfinninga og eðli og efni mál sem spurt er um er einhversstaðar víðs fjarri og ákvarðanataka byggist síst af öllu á yfirvegaðri þekkingu og mati o.s.frv. það er náttúrulega aldrei gott að taka ákvarðanir á þessum forsendum og flestir ættu að fatta það undireins. Allra síst fyrir ríki.

Jafnframt býður beint lýðræði lýðskrumi og popúlisma heim á hlað. Heim á hlað. Sumir vilja vísa til þess að í uppgangi fasismans í Evrópu á 3.og 4 áratugnum - þá voru fasistarnir einmitt uppteknir af þjóðaratkvæðagreiðslum. þeir voru fylgjandi þessu tilbrigði af lýðræði. þetta kemur algjörlega flatt uppá alla sem eg segi frá þessu. þeir trúa mér ekki. Í þýskalandi voru haldnar nokkrar kjánaþjóðaratkvæðagreiðslur undir forystu Nasista.

Athugasemdir

[Snorri Hansson, 4.7.2012 kl. 00:43]

Kæri Ómar Bjarki. Þú fékkst ekki að berja bangsann þinn í æsku. Afleiðingarnar eru hroðalegar. Hvorki meira né minna en hatur á öllu því sem snýr að íslenskri þjóð.

Þú vitnar sífellt í "fræðimenn" og heldur að það sannfæri lesendur þína. En málið er, að jafnvel þótt þú hefðir 5 já fimm háskólagráður ,værir þú sami bældi rugludallurinn.

[Ómar Bjarki Kristjánsson, 4.7.2012 kl. 11:28]

Sannfæra? Eg bendi bara á staðreyndir sem má lesa um í pistli. Beint lýðræði er alls ekkert nýtt og það hefur galla sem er dokkjúmenterað. Oft eru það fræðimenn sem leggja sig í að rannsaka og skoða mál. það er nú bara þannig. Nútíminn er allur byggður á fræðimönnum. Svo ef fræðimenn er bannfærðir - þá er nútíminn bannfærður. Er nú bara þannig.